اصطلاحات تخصصی در حمل و نقل دریایی و کشتیرانی

در این مقاله تخصصی سعی شده است تا حد امکان اصطلاحات تخصصی و رایج در حمل و نقل دریایی به صورت مختصر گفته شود. با راه ابریشم هجران به عنوان یکی از شرکت های مدیریت صادرات و فعال در حوزه حمل و نقل همراه شوید.

تا در این حوزه اطلاعات بیشتری کسب کنید و در ابتدا بهتر است با خطوط کشتریانی منظم اشنا شوید

خطوط کشتیرانی منظم

یکی از اصطلاحات حمل و نقل دریایی خطوط کشتیرانی LINER است و به شرکت‌هایی اطلاق می‌شود که دارای کشتی و برنامه‌ی منظم حمل هستند و میان بنادر معینی، تردد دارند. کشتی های این شرکت ها در خطوط منظم و در یک مسیر معین و با برنامه‌ی زمانی از پیش تعیین‌شده، کالا یا مسافر را حمل می‌کنند.

مهم‌ترین بخش سازمانی در این شرکت‌ها «اداره‌ی خط» است که در واقع مسئولیت عملیات و سودآوری خط و همین‌طور برنامه‌ی تردد کشتی‌ها ، اداره‌ی نماینده‌گی‌ها یا شعب خارج از کشور و وظایفی مشابه را برعهده دارد.

اداره‌ی یک خط وظیفه و کار دشواری است و مستلزم تبادل انبوهی از اطلاعات و تهیه‌ی اسناد حمل برای صدها محموله، در هر سفر است. خطوط منظم کشتیرانی حمل‌کننده عمومی (Common carrier) به‌حساب می‌آیند و ممکن است عضو یک کنفرانس یا اتحادیه‌ی کشتیرانی باشند. خط کشتیرانی برنامه‌ی زمانی خود را آگهی می‌کند و به‌طور معمول هر کالای مناسبی را به ‌شرط داشتن فضای خالی، قبول می‌کند. در خطوط منظم باری بیشتر کشتی های رو – رو (RO-RO) کانتینربر (Container carrier) و کالای عمومی (General cargo) فعال هستند.

ویژگی‌های خطوط کشتیرانی منظم (Liner)

بنادر مبدا بین سفر و مقصد از قبل مشخص شده است.

برنامه‌ی سفر زمان ورود و خروج به یا از بنادر پیشاپیش پیش‌بینی و به عموم اطلاع داده می‌شود.

در خطوط منظم تمام فضای بارگیری به یک صاحب کالا اختصاص نمی‌یابد، بلکه کالاهای متفاوت متعلق به صاحبان مختلف فضای انبارهای کشتی را پر می‌کند.

در یک مسیر اغلب چند کشتی از یک شرکت فعال هستند و یکی پس از دیگری با فواصل زمانی مشخص، بنادر موردنظر را تحت پوشش قرار می‌دهند.

کشتی های خطوط در بنادر تحت پوشش، هر دو عمل تخلیه و بارگیری را انجام می‌دهند.

هزینه‌های جاری خطوط کشتیرانی به‌مراتب بیشتر از کشتی های اجاره‌ی سفری و زمانی است. خطوط کشتیرانی بزرگ به‌منظور کاهش هزینه‌ها سعی می‌کنند تا تعداد بنادر تحت پوشش خود را، کاهش دهند.

گردانند‌گان خطوط کشتیرانی منظم ممکن است صاحب یا اجاره‌کننده‌ی کشتی از صاحبان دیگر یا خریدار فضای بارگیری بر روی کشتی‌های خطوط دیگر باشند.

مشتریان خطوط کشتیرانی، فرستنده‌گان کالا (shippers) هستند.

فرستندگان کالا (shippers) ممکن است بارفرابر (Freight forwarder) حمل‌کنندگان بدون کشتی (NVOC) یا صاحب کالا باشند. درمقابل کشتی های دارای برنامه‌ی منظم (LINER) کشتی‌های گذری TRAMP هستند که برنامه‌ی منظمی ندارند و بین بنادر مشخص رفت ‌و آمد نمی‌کنند. از این کشتی‌ها بیشتر درحالت اجاره یا اجاره‌ی دربست (CHARTER) استفاده می‌شود.

  حمل کننده ( Carrier ) :

به‏ کسی گفته می ‏شود که درقبال دریافت کرایه ‏ی حمل ، کالا یا مسافر را ، از نقطه‏ ای به نقطه ی دیگر ، حمل کند .

حمل کننده ، به دو زیرمجموعه ی زیر تقسیم می شود :

حمل کننده ی عمومی  (Common carrier)

حمل کننده ی خصوصی  (Private carrier)

  حمل کننده ی عمومی ( Common carrier ) :

حمل کننده ی عمومی ، در مسیرهای تحت پوشش خود ، آگهی می دهد ، و کالای هر مشتری را ، که حاضر به خرید خدمات او باشد ، حمل می کند . حمل کننده ی عمومی ، مسولیت کالا را ، از زمان تحویل گیری ، تا تحویل دهی ، به عهده می گیرد . حمل کننده گان بدون کشتی ( NVOC ) ، حمل کننده ی عمومی هستند .

  حمل کننده گان بدون کشتی  (Non vessel owning carriers) :

حمل کننده گان بدن کشتی ، خدمات کشتی رانی را ، بدون داشتن کشتی ملکی ، ارایه می دهند . بدین شکل که ، به عنوان فرستنده ی کالا ، قسمتی از فضای کشتی را ، از یک خط کشتی رانی می خرند ، سپس ، به عنوان حمل کننده ، می فروشند .

حمل کننده گان بدون کشتی ، بارنامه ی مجزایی ، ازطرف شرکت خود ، برای مشتری ( shipper ) ، صادر می کنند . ( NVOC ) ، از دید مشتری ، حمل کننده ( Carrier ) ، و از دید صاحب کشتی ، فرستنده ی کالا ( shipper ) ، می باشد .

  حمل کننده ی خصوصی  (Private carrier) :

حمل کننده ای است که با مشتری خود ، وارد قرارداد خاصی می شود ، و ممکن است خود را ، از پاره ای از مسولیت ها ، مبرا سازد . به عنوان مثال ، مالکی که کشتی خود را ، به شخصی ، اجاره ی سفری می دهد ، و در قرارداد ، خود را از برخی مسولیت ها مبرا می کند ، حمل کننده ی خصوصی می باشد .

  فرستنده ی کالا  (shipper):

به شخصی گفته می شود که ، کالا را برای خود ، یا از جانب شخص دیگری ، به منظور حمل دریایی ، ارسال می کند .

  بارفرابر  (Freight forwarder) :

بار فرابر ، یک واسطه ، در زنجیره ی خطوط حمل و نقل است که ، ترتیب حمل کالای شخص دیگری را می دهد . خدمات بار فرابران ، می تواند بسیار متنوع ، و شامل موارد زیر باشد :

• ارایه ی مشاوره ، در مورد مسیر ، و روش حمل
• رزرو فضا ، بر روی کشتی یک حمل کننده
• پرداخت کرایه ی حمل
• تهیه ی اسناد تجاری
• ترخیص کالا
• بسته بندی کالای صادراتی و وارداتی
• انبارداری
• بیمه ی ترانزیت
• حمل و نقل و لجستیک کالا
• دسته بندی و باربندی کانتینر

بنابر آن چه گفته شد ، می توان نتیجه گرفت که ، بارفرابران Freight forwarder ، درحقیقت ، NVOC هستند .

  گیرنده ی کالا (Consignee) :

شخصی است که کالا ، برای او ارسال می شود . گیرنده ی کالا ، می تواند خریدار ، کارگزار ، یا نماینده ی خریدار باشد .

  دریافت کننده (Receiver) :

کسی است که در بندر تخلیه ، کالا را از حمل کننده ی دریایی ، تحویل می گیرد . برخی از صاحبان کالا ، این کار را ، خود به عهده می گیرند ، و برخی دیگر ، یک بارفرابر را ، به این کار می گمارند .

  Notify party :

این عبارت ، در قالب بارنامه های دریایی ، یافت می شود ، و منظور از آن ، کسی است که باید توسط حمل کننده ی دریایی ، از زمان ورود کشتی ، مطلع شود ، تا ترتیب دریافت کالا را ، بدهد . این شخص ، می تواند گیرنده ، یا دریافت کننده ی کالا باشد .

  ICD :

یک ترمینال کانتینری ، درون سرزمینی است که ، به غیر از اسکله و دریا ، تمام امکانات یک ترمینال بندری ، از قبیل گمرک ، محوطه ی کانتینری ، و مکانی برای باربندی کانتینرها را؛ دارد . به آن ، بندر خشک هم ، می گویند .

  LCL :

به کانتینری گفته می شود که ، کالاهای چند صاحب کالا ، درآن تجمیع شده است .

  FCL :

به کانتینری گفته می شود که ، فقط حاوی کالای یک صاحب کالا باشد . در ادامه جهت آشنایی بیشتر، مقاله حمل و نقل FCL و LCL تفاوت آن ها را مطالعه نمایید.

  CFS :

مکانی است در بندر کانتینری ، که در آن ، کالای عمومی ، درون کانتینر ، باربندی ، یا از آن تخلیه می شود . به طور طبیعی ، در CFS ، امکانات انبارداری ، و جابه جایی کالای عمومی نیز ، می باید وجود داشته باشد .

  IMS :

سیستم مدیریت اطلاعات .

  B/L :

بارنامه

روش های حمل و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی کالا به روش ( کراس استافینگ ) Cross Stuffing

در این روش حمل و نقل دریایی ، کانتینر حاوی محموله از یک کشتی به کشتی دیگر انتقال می یابد که معمولا cross stuffing در بندر جبل علی صورت می گیرد.

حمل و نقل دریایی کالا به روش ( ترانشیپ ) Transshipment

برای بنادری که امکان حمل دریایی کالا از آنجا به صورت مستقیم نمی باشد ، دارا می باشد. جریان انتقال غالباً با تخلیه و بارگیری مجدد کالا همراه است.

حمل و نقل دریایی کالا به روش گروپاژ و پروژه ای

برخورداری از امکانات گسترده در زمینه حمل و نقل دریایی ، قادر به ارائه سرویس های مطمئن و ویژه جهت حمل دریایی کالا و همین طور حمل دریایی محموله های صادراتی و وارداتی به صورت گروپاژ و پروژه ای می باشد. حمل دریایی کالا های متنوع اعم از خشک ، مایع و غیره را در وزن و حجم های مختلف به صورت گروپاژ و پروژه ای از ایران به سایر نقاط دنیا و بالعکس را دارا می باشد.

حمل و نقل دریایی کالاهای فله ( BULK )

حمل و نقل دریایی کالاهای فله می باشد. کالاهای فله ، کالاهایی هستند که بدون هیچ گونه بسته بندی وارد کشتی می گردند. مانند آرد ، شکر ، پنبه ، غلات ، سنگ آهن ، سیمان ، شکر ، املاح معدنی ، فسفات ، ذغال و غیره.

حمل و نقل دریایی کالا با کانتینر یخچالی

ارائه خدمات یخچالی به صورت کامیون و دریایی می باشد. در خصوص حمل دریایی کالاهای فاسد شدنی نظیر ماهی ، میگو و … این شرکت دارای تجهیزات لازم و کافی در بنادر بارگیری و تخلیه می باشد.

ما تا حد ممکن بیشتر اصطلاحاتی که ممکن است شما در زمینه حمل و نقل دریایی لازم داشته باشید تا بدانید را در این محتوا آوردیم و از اینکه با ما همراه بودید سپاس گزاریم.