در نیمه اول سال 1403، افغانستان با چالش کاهش صادرات و افزایش واردات مواجه شده است. این وضعیت، که بر اساس آمارهای رسمی اداره ملی احصاییه و نظرات کارشناسان اقتصادی بررسی شده است، نشاندهنده آسیبپذیری اقتصاد افغانستان در برابر تغییرات محیطی و چالشهای ساختاری است. در این گزارش، به تحلیل عمیق دلایل این وضعیت و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود شرایط پرداخته میشود.
وضعیت کلی صادرات و واردات افغانستان – 6ماه اول 1403
بر اساس آمارهای منتشر شده، ارزش کل صادرات افغانستان در شش ماه اول سال 1403 به 667 میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود 54 میلیون دلار کاهش نشان میدهد. در مقابل، ارزش واردات به 5 میلیارد و 250.5 میلیون دلار رسیده که رشدی 1 میلیارد و 201.8 میلیون دلاری داشته است. این بدان معناست که وابستگی افغانستان به واردات همچنان بسیار بالا بوده و صادرات سهم ناچیزی از کل تجارت خارجی کشور را به خود اختصاص داده است.
طبق گزارش وزارت صنعت و تجارت، علیرغم افزایش صادرات افغانستان به کشورهای مختلف، تراز تجاری این کشور همچنان به شدت منفی است. ۹۰ درصد کالاهای مورد نیاز افغانستان وارداتی بوده و صادرات تنها ۱۰ درصد از کل تجارت خارجی را پوشش میدهد.
دلایل کاهش صادرات
- مشکلات تجاری با پاکستان: یکی از دلایل اصلی کاهش صادرات، مشکلات تجاری با پاکستان عنوان شده است. بسته شدن مرزها، وضع مالیاتهای جدید و افزایش تعرفهها، صادرات محصولات افغانستانی به پاکستان و هند (که از طریق پاکستان ترانزیت میشود) را با مشکل مواجه کرده است.
- وابستگی به بازارهای محدود: افغانستان به شدت به بازارهای هند و پاکستان وابسته است. مشابهت بازارهای این کشورها با افغانستان، نیاز به ارتقای استانداردهای محصولات را کاهش داده و در نتیجه، محصولات افغانستانی قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را ندارند.
- نبود زیرساختهای مناسب: نبود زیرساختهای مناسب در بخش کشاورزی، صنایع و حمل و نقل، هزینه تولید را افزایش داده و صادرات را غیر رقابتی کرده است.
- کمبود سرمایه گذاری: کمبود سرمایهگذاری در بخش تولید و صادرات، از دیگر عوامل موثر در کاهش صادرات افغانستان است.
محصولات صادراتی اصلی
بیشترین اقلام صادراتی افغانستان در شش ماه اول سال 1403 شامل میوههای خشک و تازه، نباتات طبی، مواد معدنی و سبزیجات بوده است. این نشان میدهد که بخش کشاورزی همچنان نقش مهمی در صادرات افغانستان دارد. طبق گزارش اداره ملی احصاییه، در نیمه نخست سال جاری خورشیدی، میوههای خشک و تازه با ارزشی بیش از ۱۶۷ میلیون دلار، گیاهان دارویی با ارزشی نزدیک به ۱۲۰ میلیون دلار، مواد معدنی به ارزش ۸۵.۸ میلیون دلار و سبزیجات با ارزشی بیش از ۶۶ میلیون دلار، عمدهترین کالاهای صادراتی کشور را تشکیل میدادند.
بدون دیدگاه